Nowelizacja wprowadziła następujące zmiany:
- nowe definicje: pojazd nienormatywny, ładunek niepodzielny, pilot,
- warunki przejazdu pojazdu nienormatywnego po drogach publicznych,
- siedem kategorii zezwoleń na przejazd pojazdu nienormatywnego wydawanych na okres od miesiąca do 24 miesięcy,
- rozszerzenie katalogu organów uprawnionych do wydawania zezwoleń (starosta, prezydent miasta na prawach powiatu, zarządca drogi właściwy dla drogi, po której ma być wykonywany przejazd),
- wysokość opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego,
-
kary pieniężne za przejazd pojazdu nienormatywnego bez zezwolenia lub niezgodnie
z warunkami określonymi dla tego zezwolenia.
Ustawa wprowadza rewolucję w zakresie przewozów ładunków ponadgabarytowych
i przejazdów pojazdami nienormatywnymi. Do najważniejszych zmian w zakresie przejazdów pojazdami nienormatywnymi, które weszły w życie w październiku 2012 roku należy miedzy innymi wprowadzenie zasady, iż większość zezwoleń na przejazd pojazdu nienormatywnego wydawana będzie w terminie 3 dni od dnia złożenia wniosku, na wskazany we wniosku okres czasu, bez określanie trasy przejazdu i ich liczby, oraz bez wskazywania pojazdu, którym przewóz ma być realizowany. Okres, o który może wnioskować przewoźnik to: miesiąc, pół roku, rok lub dwa lata. To rozwiązanie pozwoli na elastyczne i niezwłoczne realizowanie przewozów ładunków nienormatywnych, których wymiary i waga mieścić się będą parametrach określonych dla zezwoleń kategorii od III do VI.
Poszczególne kategorie okresowych zezwoleń przeznaczonych dla pojazdów nienormatywnych, parametry pojazdu określone dla tych kategorii oraz drogi, na których można posługiwać się poszczególnymi zezwoleniami pokazuje zamieszczona niżej tabela:
|
Zezwolenie kategorii III Przeznaczone dla pojazdu (zespołu pojazdów): |
Przeznaczone dla pojazdu (zespołu pojazdów): |
|
Zezwolenie kategorii IV |
Przeznaczone dla pojazdu (zespołu pojazdów): |
|
Zezwolenie kategorii V |
Przeznaczone dla pojazdu (zespołu pojazdów): |
|
Zezwolenie kategorii VI |
Przeznaczone dla pojazdu (zespołu pojazdów): |
Znacznym ułatwieniem jest możliwość wykorzystania zezwolenia kategorii IV do wykonywania przejazdów przewidzianych dla zezwolenia kategorii III oraz odpowiednio zezwolenia kategorii VI do wykonywania przejazdów przewidzianych dla kategorii V.
Koszt zezwolenia ma być proporcjonalny do okresu, na jaki zezwolenie będzie wydane
i będzie nie wyższy niż:
• 2400 zł dla dwuletniego zezwolenia kategorii III,
• 3600 zł dla dwuletniego zezwolenia kategorii IV,
• 4300 zł dla dwuletniego zezwolenia kategorii V,
• 5800 zł dla dwuletniego zezwolenia kategorii VI.
Przejazdy pojazdów nienormatywnych, których parametry w zakresie masy, nacisków osi lub wymiarów przekraczają wielkości przewidziane dla zezwoleń kategorii od III do VI wymagają zezwolenia kategorii VII. Takie zezwolenie będzie wydawać Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Zezwolenie ma umożliwiać jednokrotny lub wielokrotny przejazd w wyznaczonym czasie po wyznaczonej trasie konkretnego wskazanego we wniosku pojazdu nienormatywnego. Od tej zasady przewidziano wyjątek w sytuacji, gdy trasa przejazdu pojazdu nienormatywnego nie wykracza poza obszar miasta na prawach powiatu i jednocześnie nie przebiega po autostradzie lub po drodze ekspresowej. W takiej sytuacji zezwolenie kategorii VII wydaje prezydent miasta.
Wydanie zezwolenia kategorii VII będzie uzależnione od spełnienia trzech warunków. Po pierwsze przewożony ładunek musi być ładunkiem niepodzielnym. Ustawa wprowadza definicję takiego ładunku. Według tej definicji jest to ładunek, który bez niewspółmiernie wysokich kosztów lub ryzyka powstania szkody nie może być podzielony. Drugim warunkiem jest zgoda zarządców dróg właściwych dla trasy przejazdu. Trzecim warunkiem dla wydania zezwolenia kategorii VII, są realne możliwości wyznaczenia takiej trasy zapewniające bezpieczeństwo oraz efektywność ruchu.
Sama opłata za wydanie zezwolenia kategorii VII uzależniona jest od ilości przejazdów. Dla pojedynczego przejazdu ma ona wynosić nie więcej niż:
• 600 zł – dla pojazdu, którego masa i naciski są normatywne, a wymiary przekraczają wielkości ustalone dla zezwoleń kategorii III i IV,
• 2000 zł – w pozostałych przypadkach.
W przypadku zezwolenia wielokrotnego do podstawowej stawki określonej dla pojedynczego przejazdu należy doliczyć kwotę wynoszącą 7/10 tej stawki za każdy dodatkowy przejazd. Nie są to jednak wszystkie koszty, albowiem w przypadku konieczności przystosowania infrastruktury drogowej do przejazdu pojazdu nienormatywnego, za niezbędne działania zapłacić będzie musiał podmiot wykonujący przejazd.
Uzyskane zezwolenie (lub jego wypis w przypadku kategorii I) musi być przekazane kierującemu pojazdem nienormatywnym. Ma on obowiązek posiadania tego dokumentu przy sobie i okazywania na żądanie osób uprawnionych do kontroli na drodze.
Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym określiła ustawowe wymagania w stosunku do pilotów oraz ich uprawnienia. Te uprawnienia to możliwość wydawania poleceń lub dawania sygnałów innym uczestnikom ruchu podczas pilotowania przejazdu pojazdu nienormatywnego. Aby móc skorzystać z uprawnień, pilot jest obowiązany ukończyć szkolenie organizowane przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego. Ten obowiązek nie dotyczy pilotów będących funkcjonariuszami służb mundurowych.
Nie wymaga się zezwoleń dla następujących pojazdów:
1) autobusu - w zakresie nacisków osi,
2) pojazdu, którego szerokość i długość bez ładunku nie są większe od dopuszczalnych, przewożącego ładunek wystający poza boczne, tylne i przednie obrysy pojazdu,
a) ładunek wystający poza boczne płaszczyzny obrysu pojazdu może być umieszczony tylko w taki sposób, aby całkowita szerokość pojazdu z ładunkiem nie przekraczała 2,55 m, a przy szerokości pojazdu 2,55 m nie przekraczała 3,00 m, jednak pod warunkiem umieszczenia ładunku tak, aby z jednej strony nie wystawał na odległość większą niż 23 cm,
b) ładunek nie może wystawać z tyłu pojazdu na odległość większą niż 2,00 m od tylnej płaszczyzny obrysu pojazdu lub zespołu pojazdów; w przypadku przyczepy kłonicowej odległość tę liczy się od osi przyczepy,
c) ładunek nie może wystawać z przodu pojazdu na odległość większą niż 0,50 m od przedniej płaszczyzny obrysu i większą niż 1,50 m od siedzenia dla kierującego,
d) każdy ładunek wystający poza obrysy pojazdu powinien być oznakowany zgodnie
z zasadami podanymi w art. 61 ust. 8 i ust. 9 ustawy prawo o ruchu drogowym,
3) pojazdu biorącego udział w akcjach ratowniczych oraz przy bezpośredniej likwidacji skutków klęsk żywiołowych,
4) pojazdu zarządu drogi,
5) pojazdu Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Służby Celnej oraz jednostek ochrony przeciwpożarowej, wykonującego zadania tych służb.
